Rau đay là gì? 10 tác dụng vượt trội và món ngon từ rau đay

Rau đay được trồng nhiều ở Việt Nam. Rau dùng để nấu canh, thanh nhiệt cơ thể hiệu quả khi thời tiết nóng bức. Canh rau đay không những thơm ngon mà còn bổ sung rất nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Hãy cùng iPREG tìm hiểu kỹ hơn về tác dụng, những món canh và bài thuốc tốt nhất từ rau đay qua chia sẻ của chuyên gia dinh dưỡng Lê Thu Hà trong nội dung dưới đây.

Xem thêm: Rau dền: Những lợi ích, cách chọn mua và sử dụng từ chuyên gia

Tìm hiểu về cây rau đay

Đặc điểm sinh trưởng của rau đay

Rau đay hay còn gọi là rau nhớt (tên tiếng Anh: Jute plant – Farmers’ Portal); có nguồn gốc tại một số nước châu Á, Trung Đông và một phần châu Phi. Đây là loại rau mọc ở những vùng đất trống tại các vùng quê và trở thành món ăn dân giã được rất nhiều người yêu thích.

Hầu hết các bộ phận trên cây rau nhớt đều được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau. Chẳng hạn như thân cây dùng để sản xuất dây thừng, giấy; lá cây dùng để nấu canh và chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon, hấp dẫn. Đặc biệt, lá của cây rau đay còn được dùng để làm chất đặc cho các món súp, làm nước sốt giải nhiệt cho cơ thể.

Cây đay có mùi thơm nhẹ, vị ngọt khi nấu chín. Kết hợp với cua đồng, một ít mắm tôm cùng với rau đay là món ăn vô cùng thơm ngon được nhiều gia đình Việt sử dụng.

Giá trị dinh dưỡng

Rau đay chứa nhiều vitamin và khoáng chất rất tốt cho cơ thể, hỗ trợ đường tiêu hóa hiệu quả. Hàm lượng dinh dưỡng không thua kém bất kỳ một loại rau nào. Đặc biệt, ăn rau đay còn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và giúp tinh thần thoải mái, thư giãn hơn.

Phân loại rau đay tại Việt Nam

Ở Việt Nam, rau đay được chia làm 2 loại chính là rau đay đỏ và rau đay xanh. Rau đay đỏ đã được trồng nhiều và phổ biến hơn so với rau đay xanh. Mỗi loại sẽ có một hương vị và màu sắc riêng sau khi chế biến. Tuy nhiên nhìn chung, cả 2 loại rau này đều mang lại hàm lượng dinh dưỡng cao và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.

10 công dụng tuyệt vời của rau đay

Rau đay có tác dụng gì? là câu hỏi được nhiều chị em quan tâm. Bởi từ lâu, rau nhớt nổi tiếng với những món ăn ngon vào mùa hè. Vậy nhưng, khi tìm hiểu kỹ, chúng ta sẽ phải bất ngờ với hàng loạt công dụng tuyệt vời mà loại rau này mang lại.

Rau đay giúp bổ sung sắt, ngăn ngừa thiếu máu

Trong rau đay có chứa nhiều chất sắt, trong 100g rau chứa đến 7g sắt tốt cho cơ thể. Do đó, ăn rau đay thường xuyên sẽ giúp ngăn chặn tình trạng thiếu máu, bổ sung đầy đủ lượng máu lên não và cải thiện chứng đau đầu, mệt mỏi.

Đối với phụ nữ sau sinh, mỗi ngày chỉ cần ăn khoảng 200g đến 300g rau đay là đã bổ sung đầy đủ nhu cầu sắt mà cơ thể cần. Ngoài ra, những người bị thiếu máu lên não cũng nên ăn rau nhớt thường xuyên để bổ sung sắt và tăng lượng hồng cầu.

Chống táo bón, nhuận tràng

Chất nhớt có trong rau đay có tác dụng nhuận tràng, chống táo bón vô cùng hiệu quả. Chất nhớt này kích thích nhu động ruột và bôi trơn đường ruột tạo điều kiện thuận lợi cho thức ăn đi xuống đại tràng nhanh hơn. Do đó, những người mắc bệnh táo bón, đầy hơi nên bổ sung rau nhớt thường xuyên để cải thiện tình hình.

Dưỡng chất polysaccharide có trong rau nhớt mang đến công dụng tuyệt vời trong việc có ngăn ngừa ứ đọng chất thải và thúc đẩy quá trình hoạt động của đường ruột. Từ đó, bạn sẽ tiêu hóa dễ hơn và tránh được tình trạng táo bón, khó tiêu. Ngoài ra, sucrose và inositol còn có lợi trong việc làm mềm chất thải nên rất tốt cho đường ruột và hỗ trợ đại tiện dễ dàng hơn.

Thông tiểu, phòng tránh viêm đường tiết niệu

Rau đay có tác dụng thông tiểu, cải thiện tình trạng tiểu rắt rất tốt. Lá cây rau không những tăng lượng nước tiểu đáng kể mà còn kích thích bàng quang hoạt động và giúp thận bài tiết nước tiểu hiệu quả.

Đối với những người đang gặp khó khăn khi tiểu rắt, bí tiểu hoặc đau buốt khi đi tiểu thì không nên bỏ qua rau nhớt trong chế độ ăn của mình. Đặc biệt, rau đay còn có tác dụng chống viêm, kháng viêm đường tiết niệu, ống dẫn nước tiểu,…

Ăn rau đay cải thiện sức khỏe tim mạch

Chất olitorisid có trong hạt rau nhớt mang đến công dụng trợ tim, tốt cho sức khỏe tim mạch, ổn định nhịp tim. Ngoài ăn canh rau đay, bạn có thể thường xuyên uống trà từ hạt của cây đay để bảo vệ tim mạch và hỗ trợ điều trị một số bệnh như: suy tim, rối loạn nhịp tim, tim đập nhanh không kiểm soát,…

Tiêu độc, giải nhiệt

Rau đay là loại rau có tính hàn, giúp thanh lọc, giải nhiệt và rất tốt cho những người có cơ địa bị nóng trong người. Trong thời tiết nóng bức của mùa hè, thưởng thức một bát canh rau không những bổ sung đầy đủ dinh dưỡng mà còn giải nhiệt cơ thể rất hiệu quả. Ăn rau đay thường xuyên còn giúp tiêu độc, tăng cường sức đề kháng và tiêu diệt vi khuẩn có hại.

Rau đay chống còi xương

Theo các chuyên gia, trẻ bị thiếu canxi sẽ ảnh hưởng đến vấn đề phát triển chiều cao và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Đó là lý do mẹ nên bổ sung rau đay vào thực đơn ăn dặm cho bé để bù đắp lượng canxi thiếu hụt, giúp xương chắc khỏe và hỗ trợ phát triển chiều cao tốt nhất.

Cứ 100g rau nhớt sẽ có khoảng 182g canxi tốt cho sự phát triển của xương ở trẻ nhỏ. Đối với người lớn, ăn rau nhớt thường xuyên sẽ giảm một số triệu chứng liên quan đến các vấn đề về xương khớp như loãng xương, vôi hóa cột sống, đau nhức xương khớp,…

Xem thêm: Canxi cho bé: Tư vấn liều lượng và cách bổ sung từ chuyên gia

Kháng viêm khi ăn ra đay

Chất nhớt của rau đay mang đến nhiều axit hữu cơ tốt cho cơ thể như: Vanilli, Hydroxybenzoic, Ferulic, Coumaric,… Đây đều là những thành phần có tính chất kháng viêm, giải độc và làm lành vết thương vô cùng hiệu quả.

Người bị tổn thương nhẹ, bị mụn nhọt nên ăn rau đay để vết thương nhanh lành, rút mủ và khô nhanh hơn. Mặc dù dược tính của rau nhớt không bằng thuốc tây nhưng lại an toàn và mang lại hiệu quả tốt nếu kiên trì sử dụng.

Chống hen suyễn

Một trong những công dụng tuyệt vời mà rau đay mang lại đó chính là tiêu đàm, giảm co thắt đường thở, chống phù nề và đặc biệt là ngăn chặn triệu chứng hen suyễn. Trong Y học cổ truyền, hạt đay là nguyên liệu không thể thiếu trong phương thuốc điều trị hen suyễn.

Bạn có thể uống trà đay mỗi ngày để hỗ trợ điều trị bệnh, ngăn ngừa bệnh tái phát và ức chế biến chứng của hen suyễn tốt nhất.  Ngoài ra, ăn rau đay thường xuyên để giải độc và kháng viêm giúp giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh hiệu quả nhất.

Sơ cứu vết thương

Vết thương bị rắn cắn hoặc những vết thương hở, bị chảy máu nhiều sẽ được sơ cứu bằng rau đay. Chất nhớt có trong loại rau này có tác dụng cầm máu, khử khuẩn và giảm đau tức thời trong trường hợp khẩn cấp.

Bạn chỉ cần lấy một ít ngọn rau đay, rửa sạch, giã nát. Chắt lấy nước cốt cho người bị thương uống, còn phần xác rau dùng để đắp lên vết thương với mục đích cầm máu nhanh. Trường hợp bệnh nhân bị rắn cắn, sau khi đắp rau lên vết cắn, hãy quấn chặt vết thương để tránh tình trạng chất độc lan rộng khắp cơ thể và nhanh chóng đưa người bị rắn cắn đến bệnh viện để xử lý kịp thời.

Mẹ ăn rau đay giúp lợi sữa

Theo dân gian, phụ nữ sau sinh ăn canh rau đay không chỉ thanh nhiệt cơ thể, kháng viêm, hỗ trợ làm lành vết thương nhanh mà còn lợi sữa, phòng ngừa tình trạng tắc tia sữa.

Với những chị em chưa có sữa, ít sữa sau sinh, nên ăn rau nhớt thường xuyên để gọi sữa về nhanh, nhiều và thơm hơn. Ngoài ăn canh rau đay thì phụ nữ sau sinh nên uống trà đay để đạt hiệu quả lợi sữa như mong đợi.

Xem thêm: Tư vấn: 10 cách gọi sữa nhanh về đơn giản mà hiệu quả

Một số món ăn ngon từ rau đay

Rau đay có tính mát, vị ngọt và có thể kết hợp được với nhiều nguyên liệu khác nhau và tạo nên những món ăn hấp dẫn, kích thích vị giác trong ngày hè oi bức.

Canh cua rau đay

Đây là món ăn nổi tiếng từ xa xưa và mang lại hương vị thơm ngon đặc biệt nhất. Đặc biệt với những người dân ở miền Trung, món ăn dân dã này đã trở thành tuổi thơ và mang đến nhiều ký ức đẹp về một miền quê mộc mạc, giản dị.

Cách nấu canh cua rau đay không hề khó như nhiều người vẫn nghĩ. Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu cần thiết như 1 bó rau, 300g cua đồng và một ít gia vị cần thiết.

Cách nấu canh cua rau đay

• Ngâm rau đay vào nước muối khoảng 3 phút rồi rửa sạch với nước.
• Cua đồng mua về, ngâm trong nước khoảng nửa buổi để cua nhả hết bùn ra ngoài.
• Bóc mai cua, lấy hết phần gạch cua ở trên cho vào bát.
• Phần thịt cua còn lại đem đi xay nhuyễn, thêm một ít nước và dùng ray lọc lấy phần nước, còn phần xác đem bỏ đi.
• Nấu nước thịt cua mới lọc được đến khi phần thịt cua kết thành từng mảng nổi lên là được.
• Sau đó, cho rau đay đã rửa sạch, cắt nhỏ và gạch cua vào. Nêm nếm gia vị cho vừa ăn và thêm một ít hành ngò để dậy mùi hơn.
• Và cuối cùng là múc ra bát và thưởng thức.

Canh rau đay nấu tôm

Canh rau đay nấu tôm xứng đáng là món ăn tuyệt vời trong bữa cơm của gia đình bạn. Vị mát của rau đay kết hợp với vị ngọt của tôm chắc chắn sẽ khiến bạn ăn quên lối về. Nguyên liệu cần chuẩn bị cũng rất đơn giản, chỉ cần 1 bó rau, 200g tôm và gia vị nêm nếm.

Cách nấu

• Rau đay ngâm với nước muối, sau đó rửa sạch với nước và cắt nhỏ.
• Tôm rửa sạch, bóc vỏ và giã nát.
• Phi hành tỏi cho thơm sau đó bỏ tôm vào xào đến khi tôm săn lại là được.
• Đổ thêm một ít nước, tùy theo nhu cầu của từng gia đình để thêm một lượng nước cho phù hợp.
• Nước sôi, bỏ rau vào và nêm nếm gia vị cho vừa ăn.
• Cuối cùng là thêm một ít hành ngò và múc ra bát thưởng thức.

Một số bài thuốc từ rau đay

Không chỉ chế biến thành nhiều món ngon từ rau đay mà loại rau này còn là thành phần không thể thiếu trong nhiều phương thuốc chữa bệnh được nhiều người áp dụng.

Rau đay chữa cảm nắng

Lấy một ít lá rau đay, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước, cho thêm một ít muối rồi uống ngay sau khi đi nắng về. Phần xác lá còn lại đem đắp lên trán để làm mát và giảm cơn say nắng hiệu quả.

Chữa ít sữa

Bài thuốc chữa ít sữa rất đơn giản. Chỉ cần lấy 100g rau, nấu canh hoặc sắc thành nước uống trong ngày. Uống liên tục trong vòng vài tuần để sữa về nhiều, đặc, thơm hơn.

Chữa hen suyễn

Dùng hạt đay, sắc lấy nước uống vào mỗi buổi sáng để làm giảm các cơn hen suyễn khó chịu. Ngoài ra có thể áp dụng bài thuốc hạt đay giã nhuyễn, cho thêm xơ mướp cắt nhỏ và sắc lấy nước uống. Mỗi ngày, uống 2 lần để đạt hiệu quả cao nhất.

Chữa bí tiểu tiện

Chuẩn bị 100g rau đay, 100g mã đề và sắc lấy nước uống trong ngày. Có thể uống thay nước để tăng lượng nước tiếu và kích thích quá trình bài tiết của cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng có thể kết hợp với canh tôm rau đay để đạt hiệu quả cao nhất.

Rau đay chữa táo bón

Rau đay sắc lấy nước uống từ 2 tới 3 lần mỗi ngày kết hợp với những thực phẩm nhuận tràng như mướp, mồng tơi, rau lang để nâng cao hiệu quả khi sử dụng.

Cách trồng rau đay tại nhà

Với những công dụng tuyệt vời của rau đay thì chắc chắn nhiều chị em sẽ muốn trồng loại rau này trong vườn nhà mình để thuận tiện mỗi khi sử dụng. Dưới đây, iPREG sẽ bật mí cho bạn cách trồng cây đay tại nhà nhanh nhất.

• Bước 1: Hạt giống rau đay sau khi mua về nên ngâm trong nước ấm 40°C khoảng 4 đến 5 tiếng.
• Bước 2: Vớt hạt giống ra và gieo hạt ở những vùng đất tơi xốp để kích thích hạt nảy mầm nhanh.
• Bước 3: Tưới với lượng nước vừa đủ để cây có điều kiện mọc nhanh hơn. Nên nhớ, nếu tưới nhiều nước sẽ khiến cây bị ngập úng nhưng nếu tưới quá ít thì cây bị khô, cằn cỗi, lâu lớn.
• Bước 4: Cây sẽ nảy mầm nếu được chăm sóc tốt. Nếu cây quá dày, phải nhổ bớt một số cây nhỏ, còi cọc để đảm bảo cây sinh trưởng tốt nhất.
• Bước 5: Khi cây phát triển và trưởng thành, bạn hãy ngắt lá của cây để nấu canh hoặc giã nát lấy nước uống. Không nên ngắt quá nhiều trong cùng một cành để tránh tình trạng cây không phát triển.
• Bón phân cho cây sau khi thu hoạch được 1 đến 2 lần để cây xanh tốt, mang lại nhiều lá to, chất lượng.

Một vài lưu ý khi sử dụng

Rau đay có tính mát, không độc, không kỵ với bất kỳ thực phẩm nào nhưng bạn cũng nên lưu ý một số vấn đề dưới đây để đảm bảo tốt nhất trong quá trình chế biến:

• Với những người đang bị tiêu chảy, có sẵn tính hàn, không nên ăn rau đay vì sẽ làm tình trạng càng nặng thêm.
• Với phụ nữ đang cho con bú, nên chọn cây đay đỏ để bổ sung nhiều dưỡng chất và tăng công dụng lợi sữa.
• Không nên ăn quá nhiều rau đay cùng một lúc, mỗi ngày chỉ nên bổ sung 200g rau để đảm bảo cho sức khỏe tốt nhất.
• Không nên ăn rau đay vào buổi tối. Bởi loại rau này có công dụng lợi tiểu, gia tăng lượng nước tiểu, nên ăn vào buổi tối sẽ dễ dẫn đến tình trạng đi tiểu đêm nhiều lần.

Có thể nói rau đay là loại thực phẩm đặc biệt tốt sức khỏe cũng như điều trị một số loại bệnh thường gặp. Chúng tôi hy vọng bạn đọc đã có cho mình các kiến thức hữu ích trong việc sử dụng hiệu quả loại rau này. Chúc thành công và hẹn gặp lại trong những nội dung tiếp theo.

Tham khảo thêm

• Rau càng cua: Thông tin dinh dưỡng và sử dụng chi tiết
• Rau má và những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe
• Quả bơ: Thông tin dinh dưỡng, cách chọn mua và sử dụng
• Bột sắn dây: Những công dụng và cách dùng hiệu quả
• Cải bó xôi là rau gì? Thành phần dinh dưỡng và cách chế biến