Từ lúc lọt lòng cho tới khi nhóc tì nhà bạn dưới 1 tuổi là giai đoạn quan trọng trong những năm tháng đầu đời của bé. Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi ở bước ngặt này cần đầu tư đúng đắn để con bạn lớn lên khỏe mạnh và thông minh. Hãy cùng các chuyên gia dinh dưỡng của iPREG tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây bố mẹ nhé.
Chịu trách nhiệm nội dung: Dr. Đặng Thanh Tâm
ThS – Bác sĩ Đặng Thanh Tâm hiện đang công tác tại khoa sản nhi Bệnh Viện Đa Khoa Việt Trì, Phú Thọ. Tốt nghiệp bác sĩ đa khoa Đại học Y Thái Nguyên năm 2017, nhận bằng thạc sĩ sản nhi năm 2019 tại Đại học Y Hà Nội. Tháng 3 năm 2019, bác sĩ Đặng Thanh Tâm quyết định tham gia làm bác sĩ cố vấn cho iPREG. Mọi chi tiết vui lòng liên hệ: contact@ipreg.vn.
Xem thêm: Dinh dưỡng cho bé ăn dặm: Phát triển đồng đều thể chất lẫn trí tuệ
Chế độ ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi tới dưới 12 tháng mẹ nên biết
Để chế độ ăn dặm cho trẻ sơ sinh, có một số điều quan trọng mà các bậc phụ huynh cần lưu ý:
-
Tuổi để bắt đầu ăn dặm: Thông thường, trẻ sơ sinh có thể bắt đầu ăn dặm từ 4-6 tháng tuổi. Tuy nhiên, mỗi trẻ là khác nhau, vì vậy các bậc phụ huynh cần theo dõi sự phát triển của trẻ và hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu ăn dặm.
-
Bắt đầu với lượng nhỏ: Khi bắt đầu ăn dặm, hãy bắt đầu với lượng nhỏ và tăng lên dần theo thời gian. Điều này giúp trẻ học cách ăn và học cách sử dụng các cơ quan ăn uống của mình.
-
Đừng bắt buộc trẻ phải ăn hết: Đừng bắt trẻ phải ăn hết mỗi lần ăn. Hãy cho trẻ tự do lựa chọn số lượng ăn mình muốn, điều này giúp trẻ học cách theo sở thích và cảm nhận sự no của mình.
-
Chọn các món ăn an toàn và không gây kích ứng: Khi chọn các món ăn cho trẻ, hãy chọn những món ăn an toàn và không gây kích ứng cho trẻ. Điều này có nghĩa là bạn nên tránh các món ăn có thể gây kích ứng như các loại trái cây có vỏ, các loại đậu nành, các loại hạt giống, vv. Bạn cũng nên tránh cho trẻ ăn các món ăn quá bổ dưỡng, quá ngọt hoặc quá mặn.
Một số món ăn an toàn và dễ tiêu hóa cho trẻ sơ sinh bao gồm:
-
Các loại cây cối như khoai tây, cà rốt, cà chua, vv. Đặc biệt là các loại cây cối được hấp dẫn và băm nhỏ trước khi cho trẻ ăn.
-
Các loại thịt như thịt gà, thịt heo, vv. Đặc biệt là các loại thịt băm nhỏ trước khi cho trẻ ăn.
-
Các loại hải sản như tôm, cá, vv. Đặc biệt là các loại hải sản băm nhỏ trước khi cho trẻ ăn.
-
Các loại đậu như đậu đỏ, đậu xanh, đậu hũ, vv. Đặc biệt là các loại đậu được hấp chín và băm nhỏ trước khi cho trẻ ăn.
Lưu ý: Trước khi cho trẻ ăn bất kỳ món ăn nào, hãy đảm bảo rằng món ăn được nấu chính. Theo viendinhduong.vn
-
Thực đơn cho trẻ 6 tháng tuổi viện dinh dưỡng
Bột đậu xanh + bí đỏ:
Bột gạo tẻ: 15gam (tương đương 3 thìa cà phê)
Bột đậu xanh: 10gam (tương đương 2 thìa cà phê)
Bí đỏ: 4 miếng nhỏ nghiền nát
Mỡ ăn (dầu ăn): 1 thìa cà phê
Nước: 1 bát con
Bột tôm:
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê)
Tôm biển tươi (bỏ vỏ, giã nhỏ): 15gam (tương đương 3 thìa cà phê)
Rau xanh giã nhỏ: 2 thìa
Mỡ (dầu ăn): 1 thìa
Nước 1 bát con
Bột trứng:
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê)
Trứng gà: 1 lòng đỏ trứng gà hoặc 4 lòng đỏ trứng chim cút (tương đương với 10gam)
Rau xanh giã nhỏ: 2 thìa cà phê
Nước: 1 bát con
Bột thịt:
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê)
Thịt nạc: 10gam (tương đương 2 thìa cà phê)
Mỡ (dầu ăn): 1 thìa cà phê
Nước: 1 bát con
Bột cá:
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê)
Cá quả gỡ bỏ sạch xương: 10gam (tương đương 2 thìa cà phê)
Mỡ (dầu ăn): 1 thìa cà phê
Rau xanh giã nhỏ: 2 thìa cà phê
Nước: 1 bát con
Bột gan (gan gà, gan lợn):
Bột gạo tẻ: 20gam (tương đương 4 thìa cà phê)
Gan (gà, lợn) băm hoặc nghiền nát: 10gam (tương đương 2 thìa cà phê)
Mỡ (dầu ăn): 1 thìa cà phê
Rau xanh giã nhỏ: 2 thìa cà phê
Nước: 1 bát con
Nguồn: Viện dinh dưỡng
Nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ 6 tháng tuổi
Sữa mẹ chứa nhiều protein, chất béo, lactose mà hệ tiêu hóa non nớt của trẻ hấp thụ được. Vì vậy để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi mẹ phải cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể của mình. Khi bú sữa mẹ, cơ thể bé tránh được một số bệnh như: tiêu chảy sơ sinh, dị ứng, suy dinh dưỡng,…
Trong giai đoạn dưới 6 tháng tuổi, nhiều mẹ lo lắng sữa mẹ không đáp ứng đầy đủ dưỡng chất cho bé. Thời tiết môi trường trên 40 độ nhiều mẹ sợ con mất nước đã cho bé uống nhiều nước. Điều này rất nguy hại cho sự phát triển của bé, làm cho trẻ giảm bú sữa mẹ và khả năng thấp còi rất là lớn. Có thể sau khi uống sữa cho bé uống một ngụm nhỏ.
Mua ngay sách ĂN DẶM không phải là CUỘC CHIẾN để hiểu khoa học hơn về Chế độ ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi tới dưới 12 tháng
Xem thêm: Cho bé bú như thế nào mới đúng cách: Hướng dẫn chi tiết
Giai đoạn từ 6 – 7 tháng tuổi
Mặc dù bé tập làm quen ăn dặm, cơ thể bé vẫn phải cần cung cấp lượng sữa mẹ hàng ngày. Nếu mẹ không đủ lượng sữa thì dùng sữa công thức được pha theo đúng hàm lượng quy định.
Xem thêm: Bảng cân nặng trẻ sơ sinh: Theo dõi để nuôi con khoa học
Giai đoạn từ 7 – 8 tháng tuổi
Bé vẫn tiếp tục cho bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Khi bé bắt đầu có dấu hiệu bú ít sữa thì ăn dặm là nguồn dinh dưỡng chính thời điểm này. Mẹ có thể cho bé ăn dặm từ các loại bột đóng gói sẵn được kiểm định nghiêm ngặt về hàm lượng dinh dưỡng. Hoặc các mẹ có thể tự chế biến một số món ăn dặm nhưng phải đảm bảo đủ dưỡng chất đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi.
Trẻ từ 7-8 tháng tuổi cho bé ăn trái cây là sự lựa chọn hợp lý. Trái cây bổ sung nhiều dưỡng chất và vitamin. Hãy rèn luyện thói quen ăn uống tự lập ở trẻ, bạn có thể cho bé tự cầm và ăn các loại rau củ nấu mềm, trái cây gọt vỏ, bánh quy,… Mẹ chỉ nên đưa ít, cắt lát mỏng, nhỏ,… đảm bảo bé không bị ngạt thở.
Xem thêm: Phương pháp E.A.S.Y là gì? Áp dụng cho con liệu có khả thi?
Giai đoạn 8 đến dưới 12 tháng tuổi
Nếu bé vẫn còn tiếp tục bú sữa mẹ hoặc sữa công thức thì phải đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi mỗi ngày. Trường hợp bé bú ít hơn, mẹ cần bổ sung vitamin D cho trẻ, khẩu phần ăn dặm.
Trẻ 8 tháng tuổi bên cạnh cho bé ăn bột, mẹ có thể nấu cháo có rau xanh xay nhuyễn, đáp ứng lượng sắt cho cơ thể. Mẹ cũng đừng quên cho trẻ ăn dặm thêm trái cây và nước ép hoa quả.
Khi bé ở giai đoạn 9 đến dưới 12 tháng tuổi, bé vẫn bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Lúc này mẹ chế biến thức ăn có độ đặc hơn hoặc thức ăn thái nhỏ để bé cảm nhận mùi vị món ăn.
Khi cho bé ăn dặm mẹ hết sức kiên nhẫn, đừng ép bé. Hạn chế cho bé ăn những món có nguy cơ dị ứng như: lòng đỏ trứng chưa chín hẳn, mật ong. Không cho bé ăn nóng, trước khi cho bé ăn hãy thử độ nóng thực phẩm. Hãy cho bé ăn thức ăn còn ấm.
Bữa ăn dặm của bé sẽ nhạt hơn so với người lớn. Nếu mẹ cho ăn mặn sớm, trẻ dễ bị suy thận. Các mẹ nên nhớ ăn dặm chỉ bổ sung thêm dưỡng chất, còn bú sữa mẹ hoặc sữa công thức là việc cung cấp đủ dưỡng chất và sức đề kháng cho cơ thể của bé, đảm bảo đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi.
Xem thêm: Vitamin D3 cho trẻ sơ sinh: Cách uống và các thương hiệu uy tín
Sự thay đổi dạ dày của trẻ từ lúc sinh cho tới 1 tuổi
Khi mới sinh ra kích thước dạ dày của trẻ nhỏ không to hơn một hạt đậu, không giãn nở tốt. Vào ngày đầu tiên, trẻ nhỏ chỉ chứa được 5-7ml sữa/ ngày. Sau đó bước sang ngày thứ 3, dạ dày của bé to bằng quả nho, chứa được 30-60ml sữa/ lần. Lúc này, bé đã ăn được nhiều hơn một chút.
Khi trẻ từ 1-6 tháng tuổi, dạ dày con to bằng quả trứng gà, có thể chứa được 80-150ml sữa/ lần. Từ 6-1 tuổi, dung tích dạ dày bé chứa được 200-250ml/ lần. Thực tế, các mẹ không thể biết dạ dày của con nhỏ phát triển như thế nào, chỉ dựa vào mức độ bú, ăn và khả năng tiêu hóa của trẻ.
Trong vòng 24 giờ, mẹ cho bé bú từ 8-12 lần, mỗi lần cách nhau 2 giờ đối với sữa mẹ, 3 giờ đối với sữa công thức. Mẹ đừng nằm khi cho trẻ bú, bởi dạ dày trẻ sơ sinh nằm ngang và cao. Nếu bú sữa ngoài hãy vệ sinh bình thật kỹ.
Xem thêm: Các phương pháp E.A.S.Y 3, 4 cho bé theo từng độ tuổi
Các loại thực phẩm tốt dành cho bé dưới 1 tuổi
Trong khoảng thời gian này, bé đã bắt đầu phát triển kỹ năng cầm, nắm. Bạn nên tập cho trẻ cầm các loại thức ăn mềm, tạo sự thích thú cho bé. Sau đây là các loại thực phẩm đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi, mẹ có thể tham khảo như sau:
Bé 6 tháng ăn được hạt gì?
Trẻ sơ sinh trên 6 tháng tuổi có thể bắt đầu ăn các loại hạt như các loại hạt đậu, hạt chia, hạt yến mạch, Hạt diêm mạch, vv. Tuy nhiên, trước khi cho trẻ ăn các loại hạt này, các bậc phụ huynh cần chú ý đến một số điều sau:
-
Chọn các loại hạt an toàn: Hãy chọn những loại hạt được chế biến từ nguồn gốc an toàn và không gây kích ứng cho trẻ.
-
Hấp chín hạt trước khi cho trẻ ăn: Bạn cũng nên hấp dẫn hạt trước khi cho trẻ ăn, bởi vì hạt có thể khó tiêu hóa cho trẻ sơ sinh. Hấp chín hạt sau đó băm hạt nhỏ hoặc xay hạt nhỏ giúp dễ tiêu hóa hơn. Cách chế biến cụ thể sẽ tùy thuộc vào loại hạt mà bạn sử dụng.
Lưu ý: Trước khi cho trẻ ăn bất kỳ loại hạt nào, hãy đảm bảo rằng hạt đã được hấp chín hoàn toàn và không còn nguy cơ gây tắc họng của bé khi ăn.
Hướng dẫn sử dụng bột yến mạch cho bé ăn dặm 6 tháng
-
Mua một sản phẩm bột yến mạch chất lượng từ các nhà cung cấp uy tín: Điều này rất quan trọng, bởi vì các sản phẩm bột yến mạch không đều có chất lượng tốt. Hãy chọn những sản phẩm được sản xuất theo tiêu chuẩn và được kiểm nghiệm an toàn trước khi bán ra.
-
Hấp dẫn bột yến mạch theo hướng dẫn của sản phẩm: Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm và làm theo hướng dẫn để hấp dẫn bột yến mạch.
-
Trộn bột yến mạch vào một lượng nước sôi: Sau khi hấp dẫn xong, bạn có thể trộn bột yến mạch vào một lượng nước sôi và khuấy đều để tạo thành một hành nhân dễ tiêu hóa cho trẻ.
-
Đợi bột yến mạch tan hoàn toàn trong nước sôi, để nguội vừa ăn là có thể cho trẻ ăn được rồi.
Chuối và các loại trái cây mềm khác
Không chỉ cung cấp dưỡng chất cho cơ thể mà chuối và các loại trái cây mềm khác củng cố thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ. Mẹ cắt chuối thành từ miếng nhỏ để trẻ cầm, nắm khi ăn. Nếu bé không có hứng thú khi ăn thì mẹ đừng quá căng thẳng. Còn không thì mẹ có thể chế biến thành ly sinh tố mềm kết hợp với sữa mẹ hoặc sữa công thức để trẻ có bữa ăn dặm hấp dẫn.
Xem thêm: Ghế ăn dặm cho bé: Cách chọn mua và sử dụng từ chuyên gia
Sữa chua và sữa
Thành phần sữa và sữa chua giàu protein và canxi tốt cho sự phát triển xương và răng ở trẻ. Đồng thời sữa chua chứa nhiều probiotic thúc đẩy hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch của bé, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi.
Mẹ có thể lấy sữa chua làm bữa phụ cho bé, mỗi ngày khoảng 100ml. Tuy nhiên mẹ lưu ý khi chọn mua sữa chua cho bé dưới 1 tuổi phải ưu tiên sản phẩm lên men tự nhiên. Tránh các loại sữa chua chứa chất bảo quản hay màu tổng hợp. Đồng thời chọn loại có vị ngọt nhẹ, thanh, chứa nhiều chất béo phù hợp với trẻ thiếu cân.
Bột yến mạch
Trong quá trình chuyển từ nuốt chửng sang nhai, bột yến mạch là sự lựa chọn đúng đắn, phù hợp nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi. Thành phần dinh dưỡng bột yến mạch giàu dưỡng chất, giàu protein, vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh, chất xơ,… Cho trẻ ăn bột yến mạch kèm theo dâu tây thái hạt lựu, chuối kích thích quá trình ăn dặm ở trẻ. Hoặc mẹ có thể trộn bột yến mạch với sữa mẹ hoặc sữa công thức giàu chất dinh dưỡng để trẻ phát triển về thể lực lẫn trí tuệ.
Bánh kếp nguyệt hạt
Bánh kếp được nhiều trẻ em ưa thích, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi. Đây là thực phẩm giàu vitamin, chất xơ, khoáng chất, cung cấp prebiotic tốt cho đường ruột. Bé rất dễ cầm chúng khi ăn, luyện được thói quen ăn tự lập.
Trứng
Thành phần trứng giàu protein, chất béo lành mạnh và một số dưỡng chất khác. Bạn có thể chế biến bằng cách chiên hoặc luộc, sau đó hãy để trẻ tự ăn, nên cắt trứng thành từng miếng nhỏ. Tuy nhiên có một vài trẻ bị dị ứng với trứng thường xuất hiện với các triệu chứng như nổi mề đay, ho, khò khè, khó thở,…
Đậu phụ
Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi bạn nên cung cấp đậu phụ. Đây là thực phẩm giàu dưỡng chất như: sắt, canxi, protein,… Mẹ có thể chế biến thành nhiều món như: súp đậu phụ, xào,… kích thích vị giác ở trẻ.
Trên đây là các kiến thức giúp bạn có nhiều thông tin hữu ích về nhu cầu dinh dưỡng của trẻ dưới 1 tuổi. Dinh dưỡng cho bé giai đoạn này có ý nghĩa quan trọng, mẹ cần xây dựng chế độ hợp lý, khoa học để con được phát triển tốt, ít ốm đau bệnh tật trong năm đầu đời.
Mẹ có thể tham khảo
- Các giai đoạn phát triển của trẻ trong năm đầu đời
- Cách pha sữa Meiji thanh và bột chính xác, an toàn cho trẻ
- Trí não trẻ nhỏ: Cách kích thích giúp bé phát triển toàn diện
- So sánh sữa mẹ và sữa công thức: Cách kết hợp 2 loại sữa hiệu quả
- Sinh trắc vân tay cho bé: Hướng dẫn mẹ sinh trắc ngay tại nhà
